Tenczyn - architektura

Istniejące ruiny na planie nieforemnego wieloboku z narożnymi bastejami  i fragmentami attyk renesansowych nigdy nie były badane metodycznie i planowo. Zachowanego opisu zamku z roku 1553 nie można dokładnie zinterpretować bez zestawienia z istniejącymi a nie zbadanymi reliktami. Jednakże w zespole ruin wyraźnie występują fragmenty murów pierwotnego zamku murowanego na szczycie wzgórza. Można przypuszczać, że z pierwotnego założenia pochodzą mury zamykające  zamek od północy i narożna baszta północno-wschodnia, nazywana w XVI wieku Dorotą. Nasuwa się przypuszczenie, że zamek pierwotnie został założony na planie nieregularnego owalu, tak jak podobne zamki rycerskie powstałe w tym czasie w Małopolsce. Z okresu rozbudowy w XV wieku pochodzi zapewne wysoka wieża barmna, nazywana w XIX wieku wieżą Nawojową, oraz dwie wschodnie cylindryczne wieże narożne. Przed zamkiem właściwym niewątpliwie już w XV wieku istniało przedzamcze, również otoczone murem..

Około roku 1570 zamek właściwy został przebudowany; powstały budynki mieszkalne w części wschodniej i piętrowe krużganki arkadowe wzdłuż trzech skrzydeł mieszkalnych. Od strony zachodniej dziedziniec był zapewne otwarty. W roku 1610 na miejscu starej została wzniesiona nowa kaplica obok wieży bramnej. Na przełomie wieku XVI i XVII założono zewnętrzne fortyfikacje bastejowe od strony południowej i wschodniej. Zachowane ruiny dwóch bastei, południowej i zachodniej, wskazują, że były one pięcioboczne, wielokondygnacyjne, i miały strzelnice oraz zwieńczenia attykowe.

Wjazd do zespołu zamkowego prowadził od strony północnej przez wysunięte przedbramie tzw. barbakan w kształcie rondla i sień przejazdową o długości 60 metrów, przesklepioną i opatrzoną strzelnicami w ścianie zewnętrznej. Był to jedyny w Polsce przykład tak ukształtowanego warownego wjazdu na zamek.